Prof. Kamal Hassan: Cendekiawan yang Mengubah Wacana. | NALURI KINI : Prof. Dr. Mohd Kamal Hassan (Allahyarham) dikenang sebagai tokoh cendekiawan Islam yang membawa perubahan besar dalam dunia pendidikan dan pemikiran Islam di Malaysia. Beliau dikenali kerana ilmu yang mendalam, sikap sederhana, dan prinsip yang teguh dalam menyampaikan dakwah melalui ilmu.
Pendidikan Islam yang Seimbang
Sebagai pengasas Kuliyyah Ilmu Wahyu dan Sains Kemanusiaan (IRKHS) di Universiti Islam Antarabangsa Malaysia (UIAM), Allahyarham menekankan kepentingan menggabungkan ilmu wahyu dan ilmu akal. Menurut beliau, pembangunan umat Islam tidak boleh bergantung kepada satu sumber ilmu sahaja.
Sebaliknya, pendidikan harus menggabungkan aspek teknikal dan nilai-nilai tauhid. Inilah asas kepada sistem pendidikan yang melahirkan insan seimbang dari sudut rohani, intelektual, dan sosial.
Semasa menjadi Rektor UIAM (1998–2006), beliau turut memperjuangkan penggunaan bahasa Arab dan Inggeris sebagai bahasa ilmu. Pada masa yang sama, beliau menjadikan UIAM sebagai medan dakwah dan dialog antara tamadun.
Pemikir Moderat dan Suara Reformis
Dalam tulisan dan ucapannya, Allahyarham sering menekankan perlunya umat Islam berfikir secara kritis dan terbuka. Beliau menolak fahaman ekstremisme dan menyeru kepada kesederhanaan serta perpaduan.
Selain itu, beliau juga menggesa agar ilmu dan agama tidak dipisahkan. Menurutnya, Islam bukan sekadar ibadah ritual semata-mata, tetapi cara hidup menyeluruh yang merangkumi ilmu, akhlak, dan tanggungjawab sosial.
Karya dan Sumbangan Ilmu
Antara karya penting beliau ialah Voice of Islamic Moderation from the Malay World. Buku ini menjadi rujukan utama dalam memahami pendekatan Islam yang sederhana dan berintegriti.
Beliau juga pernah menyandang Kursi Ibnu Khaldun di UIAM dan terus membimbing pelajar serta ilmuwan muda agar menjiwai nilai-nilai keilmuan Islam yang sejati.
Warisan yang Terus Dihayati
Pemergian beliau pada Februari 2023 merupakan kehilangan besar kepada dunia akademik dan umat Islam di Malaysia. Namun, pemikirannya tetap hidup dan terus memberi inspirasi.
Bagi ramai orang, Prof. Dr. Kamal bukan sekadar tokoh ilmuwan, tetapi juga guru kehidupan. Beliau membawa mesej bahawa kekuatan umat datang daripada ilmu yang benar, akhlak yang tulus, dan hubungan yang rapat dengan Allah SWT.
“Kita perlukan pembinaan insan yang bukan sahaja cemerlang di dunia, tetapi juga bersedia untuk kehidupan akhirat.” – Prof. Dr. Mohd Kamal Hassan.
